کانتر (counter) یا شمارنده  در واقع یک دستگاه محاسباتی و با منطق دیجیتالی است، که کار آن ذخیره و نمایش تعداد دفعاتی است که یک رویداد یا فرآیند خاص رخ داده، و غالبا وابسته به سیگنال های کلاک است.

کانتر یا شمارنده یک دستگاه الکترونیکی است که تعداد اشیاء یا تعداد عملیات ها را شمارش می کند. دلیل نامگذاری این دستگاه به کانتر (Counter) این است که تعداد سیگنال های ON/OFF خروجی را از یک دستگاه ورودی مانند یک سوئیچ یا سنسور شمارش (Count) می کند. برای افراد بسیار ساده است که تا عدد 10 ، 20 را شمارش کنند ولی تکرار این کار و شمارش تا اعداد بزرگتر؛ کار را به طور فزاینده ای دشوار می سازد. کاربرد اصلی شمارنده (کانتر)ها در اتوماسیون صنعتی نیز همین است.

شاید شما نمونه ای از کانتر را در ابزارهای شمارشگر گام مشاهده کرده باشید:

طبقه بندی کانترها

کانترها نسبت به اینکه بتوانند خروجی تولید کنند یا خیر به دو گروه دسته بندی می شوند:

کانتر از پیش تنظیم شده (Preset Counter) چیست؟

یک کانتر از پیش تنظیم شده تا زمان رسیدن از مقدار فعلی به مقدار از پیش تعیین شده شمارش می کند و سپس سیگنال خروجی را برای مدیریت دستگاه خروجی فعال می سازد. معنی عبارت "تنظیم شده" این است که شما می توانید مقدار مورد نظر خود را تنظیم نمایید. (منظور این نیست که این عدد از قبل تنظیم شده و قابل تغییر نیست)

توتال کانتر یا شمارنده کل چیست؟

این نوع شمارنده دارای سیگنال ورودی و خروجی نیست و تنها مقدار شمارش شده ی فعلی را نمایش می دهد. این نوع بیشتر زمانی کاربرد دارد که شما می خواهید فقط عدد تولید شده را نمایش دهید.برای مثال تعداد کیک های تولید شده:

ساختار کانتر از پیش تنظیم شده

به عنوان مثال کانتر دیجیتال H7CX :

1. نمایشگر: مقدار شمارش شده را نمایش می دهد.

2. منطقه ی تنظیمات : در مقابل پنل، دکمه های مربوط به تنظیمات قرار داده شده است. به این منطقه Setting Area گفته می شود.

3. مدار داخلی :  مدارهای داخلی سیگنال های ورودی را شمارش میکنند، آنها را با مقدر تنظیم شده مقایسه نموده و سپس سیگنال خروجی را زمانی که مقدار تنظیم شده با مقدار شمارش شده یکسان شد، ارسال میکنند.

عملیات کانتر از پیش تنظیم شده

برای ساده سازی توضیح این مسئله، یک خط تولید اتومات بسته بندی کیک را در نظر بگیرید. کانترها اغلب روی پنل، مقدار شمارش شده را نشان می دهند تا کارگران بتوانند صفحه نمایشگر را چک کنند.

در مورد یک خط تولید کیک  "کانتر از پیش تنظیم شده" ، از سیگنال ورودی شروع شده و کنترل و سیگنال خروجی را در عملیات بسته بندی کیک نشان می دهد.

یک سنسور فوتوالکتریک یک دستگاه ورودی است که حضور اشیاء را تشخیص میدهد. هر زمان که نور قطع شود، سنسور فوتوالکتریک یک سیگنال بهکانتر ارسال میکند.

عدد پیش فرض تنظیم شده عدد سه می باشد. بنابراین زمانی که سه کیک از مقابل سنسور عبور کند؛ شمارنده یک سیگنال به پوشر (دستگاه خروجی) ارسال میکند.

زمانی که پوشر سیگنال را از خروجی کانتر دریافت می کند، سه کیک را به درون یک جعبه منتقل می کند. همانطور که مشاهده نمودید، شمارنده در هر سه مرحله ، ورودی، کنترل و خروجی دخیل است.

نمودار زمان بندی زیر را برای زمان بندی سیگنال ورودی و خروجی در روند بسته بندی کیک را مشاهده نمایید:

شرح جدول زمانبندی

(1) هنگامی که اولین کیک توسط سنسور فوتوالکتریک شناسایی می شود، سنسور یک سیگنال را به شمارنده می فرستد و عدد 1 به عنوان مقدار شمارش نمایش داده می شود.

(2) هنگامی که کیک بعدی توسط سنسور شناسایی می شود، عدد 2 نمایش داده می شود.

(3) هنگامی که کیک سوم توسط سنسور شناسایی می شود، عدد 3 نمایش داده می شود. از آنجا که این عدد برابر با مقدار از پیش تعیین شده است، شمارنده یک سیگنال خروجی ارسال میکند.

عدد از پیش تعیین شده؛ مقدار تنظیم شده یا Set Value نامیده می شود.