تاکومتر, دورسنج وسیله‌ای جهت اندازه‌گیری سرعت دوران یک جسم متحرک (در حال چرخش) است. این سرعت سنجی را می‌توان به دو صورت دورسنج مکانیکی یا دورسنج لیزری (نوری-الکتریکی) انجام داد.

برای اندازه‌گیری سرعت، در تاکومترلیزری، سنسور نور بر روی یک نقطه خاص از جسم دور، فوکوس کرده، همچنین حساسه‌های نوری نیز بر روی جسم دورا، در هر بار دور زدن یک بار نور را حس می‌کنند. با در نظر گرفتن دور در بازه‌ی زمانی مشخص، سرعت جسم چرخنده برحسب rmp بدست می‌آید.

یکی از دستگاه هایی که جهت اندازه گیری سرعت دوران، تعداد دور و سرعت خطی  یک جسم دوار بکار می رود دورسنج/تاکومتر و یا سرعت سنج می باشد. دور سنج ها با توجه به کاربرد آن به انواع دورسنج تماسی و غیر تماسی تقسیم می شوند که در مکانهایی که با سرعت بالا مواجه هستیم و یا مواردی که نمی توان با شی تماس برقرار کرد از دورسنج های غیر تماسی استفاده می شود. از دورسنج ها/تاکومترها برای اندازه گیری سرعت موتورهای دوار، فن های متحرک، اندازه گیری سرعت خطوط طولی نظیر نوار نقاله و ... استفاده کرد.

انواع دورسنج

1-دورسنج مکانیکی

این نوع دورسنج ها با برقراری تماس با جسم کار خود را انجام می دهند، معمولا در انتهای دستگاه یک برآمدگی دوکی شکل یا اتوانه ای شکل جهت تماس با جسم دوار تعبیه گردیده است که همزمان با افزایش سرعت و تعداد دور بر دقیقه دستگاه با تبدیل این کمیت مکانیکی به الکتریکی برای مثال اتصال زائده به شافت یک آرمیچر می تواند مقدار سرعت و دور بر دقیقه را اندازه گیری نماید.

2-دورسنج نوری یا لیزری

در نمونه های نوری لیزری معمولاً به کمک چسباندن یک برچسب منعکس کننده لیزر تابشی از دستگاه می توان سرعت و تعداد دور بر دقیقه را اندازه گیری کرد.
در نمونه های دیگر دورسنج نوری که به استروبوسکوپ معروف هستند از مکانیزم جالبی استفاده کرده به این صورت که در ابزار استروبوسکوپ با فرکانس مختلف می توان یک فلاش را تحرک کرد و فلاشری شروع به خاموش و روشن شدن و فلاش زدن می کند. در چشم ما با توجه به اینکه در فلاشهای لحظه تصویر را به وضوح می بیند در حالتی که فرکانس فلاش زدن دستگاه با فرکانس چرخش برای مثال یک فن برابر شد، جسم دوار را به صورت ثابت و بدون حرکت می بیند که از این روش می توان اولین فرکانس کردش دستگاه که معرف دور بر دقیقه یا rpm است را به دست آورد. از استربوسکوپ جهت تشخیص عیوب سطح ورق ها و یا سطوحی که عیوب متوالی و با فاصله زمانی مشخص در خط تولید دارند می توان استفاده نمود.

کاربرد دور سنج/ تاکومتر/ استروبوسکوپ

•  جهت اندازه گیری سرعت موتورهای دوار غیر قابل دسترس
•  فن های متحرک ,پمپ ها چرخ دنده و ماشین آلات
•  خطوط تولید خودرو
•  دستگاههای پروانه دار
•  کنترل و اندازه گیری سرعت خطوط طولی نظیر نوار نقاله
•  جهت تشخیص عیوب سطح ورق ها و یا سطوحی که عیوب متوالی و با فاصله زمانی مشخص در خط تولید دارند می توان از از استربوسکوپ استفاده نمود.

نکاتی که در انتخاب دورسنج / تاکومتر یا استروبوسکوپ باید به آن توجه کرد:

•    محدوده اندازه گیری تعداد دور
•    سرعت اندازه گیری دور سنج یا دور بر دقیقه
•    نوع مکانیزم که میتواند لیزری ، مکانیکی و نوری باشد
•    پرتابل بودن یا قابلیت نصب دور سنج
•    قابلیت های دستگاه نظیر : قابلیت اتصال به کامپیوتر ، داشتن حافظه داخلی و یا جانبی 
•    قابلیت های منحصر به فرد که گاهی مورد نیاز است مثلا اندازه گیری دما به همراه دور سنج یا اندازه گیری لرزش به همراه دور سنج در یک دستگاه