از مهم ترین ویژگی‌های دستگاه های عیب یاب کابل برق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قابل حمل و مناسب جهت کاربردهای پرتابل
• کاربری آسان
• قابلیت شناسایی هم زمان چند عیب
• دارای صفحه نمایش 10 اینچی با قابلیت کار در زیر نور خورشید

همچنین دستگاه عیب یاب کابل دارای نرم افزار تحلیل بوده که به صورت جانبی قابل تهیه می‌باشد و امکان کار و تحلیل بر روی رفلکتوگرام‌های ذخیره شده را فراهم می‌سازد. در ﻳﻚ ﻛﺎﺑﻞ ﻗﺪرت، ﺧﻄﺎﻫﺎ ﻳﺎ ﻋﻴﺐ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ اﺗﺼﺎل ﻛﻮﺗﺎه ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ. اﻳﻦ اﺗﺼﺎل ﻛﻮﺗﺎه ﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻴﻦ دو ﻫﺎدي ﻳﺎ ﺑﻴﻦ ﻳﻚ ﻫﺎدي ﻛﺎﺑﻞ ﺑﺎ زﻣﻴﻦ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد. اﺗﺼﺎل ﺑﺎ زﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻫﻢ از ﻃﺮﻳﻖ ﻏﻼف ﻓﻠﺰي ﻛﺎﺑﻞ روي دﻫﺪ. ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل داراي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻮده ﻛﻪ اﻧﺪازه آن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻴﻦ ﭼﻨﺪ اﻫﻢ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﮕﺎ اﻫﻢ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ. اﺗﺼﺎل ﻏﻼف ﻛﺎﺑﻞ ﺑﺎ زﻣﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻳﻜﻲ از ﻋﻴﻮب ﻛﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻓﺮﺳﻮدﮔﻲ ﻻﻳﻪ ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻛﺎﺑﻞ و ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻤﺮ ﻣﻔﻴﺪ آن ﻣﻲﺷﻮد. اﻳﻦ اﺗﺼﺎل ﻛﻮﺗﺎه ﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ دو ﺻﻮرت ﭘﺎﻳﺪار ﻳﺎ ﻟﺤﻈﻪ اي روي دﻫﻨﺪ.

در اﻧﻮاع ﭘﺎﻳﺪار، ﺧﻄﺎ داﺋﻤﺎ ﺑﺮ روي ﻛﺎﺑﻞ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ و اﻧﺪازه ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻄﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ. در اﻧﻮاع گذرا یا Intermittent وجود خطا روی کابل وضعیت پایداری نداشته، مشخصات آن دائماً تغییر می کند. این نوع خطا می تواند در بازه های زمانی منظم و یا غیر منظم روی دهد. در میان خطاهای اتصال کوتاه که در کابل ها به وجود می آید، تقریباً ۱۵ درصد مربوط به غلاف کابل، ۱۳ درصد مربوط به اتصال کوتاه ها با مقاومت کمتر از ۱۰ اهم، ۱۱ درصد با مقاومت ۱۰۰ اهم، ۱۰ درصد مقاومت ۱ کیلو اهم، ۱۳ درصد مقاومت ۱۰ کیلو اهم، ۱۳ درصد مقاومت ۱۰۰ کیلو اهم و ۱۵ درصد نیز مربوط به اتصال کوتاه ها با مقاومتی در حدود مگا اهم هستند. در این میان اتصال کوتاه های لحظه ای نیز حدود ۱۰ درصد از کل اتصال کوتاه های روی کابل ها را به خود اختصاص می دهند. از اﻧﻮاع دﻳﮕﺮ ﻋﻴﻮﺑﻲ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻛﺎﺑﻞ ﻫﺎ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻳﺪ ﻣﺪار ﺑﺎزﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻗﻄﻊ ﺷﺪن ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ رﺷﺘﻪ ﻛﺎﺑﻞ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآﻳﻨﺪ. اﻳﻦ ﺧﻄﺎﻫﺎ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻛﺸﺶ ﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ و ﻳﺎ ﺗﻨﺶ ﻫﺎي ﺣﺮارﺗﻲ در ﻛﺎﺑﻞ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآﻳﻨﺪ.

• ﻣﻜﺎن ﻳﺎﺑﻲ ﻋﻴﺐ ﭼﻴﺴﺖ؟

اﻏﻠﺐ ﻛﺎﺑﻞ ﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺻﻨﺎﻳﻊ، از ﻣﺤﻞ ﻫﺎﻳﻲ ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً در دﺳﺘﺮس ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و از اﻳﻦ رو در ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﺧﻄﺎ ﻳﺎ اﻳﺮادي در ﻧﻘﻄﻪ اي از ﻛﺎﺑﻞ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻳﺪ، ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﻣﺤﻞ ﺧﻄﺎ ﺑﺴﻴﺎر دﺷﻮار ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. از ﻃﺮﻓﻲ دﻳﮕﺮ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﻮدن ﻃﻮل ﻳﻚ ﻛﺎﺑﻞ و ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﺒﻮدن ﭘﺎره اي از ﺧﻄﺎﻫﺎ از ﻧﻈﺮ ﻇﺎﻫﺮي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ دﺷﻮاري ﻫﺎي اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻴﺎﻓﺰاﻳﺪ. ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺎﺑﻞ ﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺻﻨﺎﻳﻊ از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻪ ﺳﺰاﻳﻲ ﺑﺮاي ﺑﺨﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ زﻣﺎن، ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاري در اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻳﺪ. از اﻳﻦ رو ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻮاره در ﺷﺮا ﻳﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ، روش ﻫﺎﻳﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ آن ها در ﻛﻮﺗﺎه ﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﻣﻤﻜﻦ و ﺑﻪ ﺻﻮرت دﻗﻴﻖ ﻣﺤﻞ وﻗﻮع ﺧﻄﺎ در ﻳﻚ ﻛﺎﺑﻞ را ﭘﻴﺪا ﻛﺮد. روش ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر اراﺋﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻣﻲﺗﻮان آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد. دﺳﺘﻪ اول روش ﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻄﺎ در ﭼﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ اي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﺳﺮﻫﺎي ﻛﺎﺑﻞ ﻗﺮار دارد اﻳﻦ روش ﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ روش های اولیه یا Prelocation معروفند، معمولاً در محاسبه فاصله یا خطا همراه بوده و در واقع با کمک آنها می توان محدوده قرار گرفتن خطا را تقریب زد.

در هر صورت برای اصلاح محل خطا، به طور مشخص باید نقطه ای بر روی زمین انتخاب شود تا با کندن آن بتوان به محل خطا رسید. از این رو دسته دیگری از روش ها به وجود آمدند که به روش های Pinpointing معروفند. از مهم ترین مشکلات این دسته، وقت گیر بودن آنهاست به گونه ای که باید در طول مسیر کابل حرکت کرده و با چک کردن مسیر کابل حرکت کرده و با چک کردن مسیر با استفاده از تجهیزات خاص، محل خطا را پیدا کرد که این فرایند ممکن است چندین روز به طول انجامد. در عمل معمولاً از هر دو دسته روش های فوق استفاده می شود. بدین صورت که ابتدا با استفاده از روش های Prelocation، محل تقریبی وقوع خطا یا محدوده قرار گرفتن آن مشخص شده و سپس با استفاده از روش های Pinpointing و تنها در آن محدوده، محل دقیق وقوع خطا تشخیص داده می شود. روش ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﻜﺎن ﻳﺎﺑﻲ ﻋﻴﺐ در ﻛﺎﺑﻞ ﻫﺎ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ، بیشتر داراي ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ ﻣﺘﻌﺪدي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ ﻳﻚ روش ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﭘﺎر هاي از ﺧﻄﺎﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺟﻮاب داده و ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ ﻛﺎراﻳﻲ ﻻزم را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. از اﻳﻦ رو ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻮع ﺧﻄﺎ و اﻧﺠﺎم ﭘﺎره اي از اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻫﺎي اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﻴﺰان ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﻄﺎ، ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻛﻤﻚ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب روش ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻛﺎرا داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

•  TDR

یکی از روش های عیب یابی کابل قدرت، کنترل و … استفاده از پالس هایی با فرکانس رادیویی است. هنگامی که امپدانس محیطی از یک سیگنال الکتریکی عبور می کند، عوض می شود. بخشی از سیگنال از محل تغییر امپدانس باز تابیده شده و بخشی دیگر از آن عبور می کند. از طرفی دیگر محل های وقوع خطا در یک کابل، معمولاً دارای امپدانسی متفاوت از خود کابل هستند. از این رو با اندازه گیری زمان بین ارسال و بازگشت سیگنال  و نیز با دانستن سرعت انتشار سیگنال در کابل، می توان فاصله بین محل خطا تا محل ارسال سیگنال را پیدا کرد. در روش TDR یا Time Domain Reflectometer از این اصل و با انتشار پالس هایی پشت سر هم با ولتاژ پایین و فرکانس بالا برای این منظور استفاده می شود.

روش TDR معمولاً قادر است تا محل خطاهای بین هادی و شیلد کابل و نیز خطاهای بین دو هادی کابل که مقاومت اتصال آنها کمتر از ۲۰۰ اهم است را به خوبی تشخیص دهد. مدار بارها در یک کابل، از دیگر انواع خطاهایی است که این روش قادر به تشخیص محل وقوع آنهاست. اکثر خطاهایی که بر روی یک کابل اتفاق می افتد، اغلب دارای مقاومتی در محدوه هزار یا میلیون اهم هستند و از این رو یکی از مهم ترین محدودیت های این روش، عدم تشخیص محل وقوع این نوع خطاهاست. در صورتی که بخواهیم این نوع از خطاها را با روش TDR تشخیص دهیم، باید مقاومت خطا را تا حد قابل تشخیص برای دستگاه پایین آورده که سوزاندن محل خطا از طریق اعمال پالس های ولتاژی قوی به آن، یکی دیگر از روش هاست.

علاوه بر خطاها، محل های دیگری نیز در کابل ها وجود دارند که دارای امپدانسی متفاوت از خود کابل هستند. از این نقاط می توان به مفصل ها، انشعاب ها، محل های اتصال کابل به تجهیزات و… اشاره کرد. وجود این نقاط در یک کابل، می تواند تشخیص خطا توسط این روش را دشوار کند. دستگاه هایی که از این روش استفاده می کنند، معمولاً شکل موج برگشتی را روی صفحه نمایش و بر روی یک محور زمانی یا مکانی نشان می دهند. در اغلب موارد از روی این شکل موج، می توان عامل انعکاس دهنده موج یعنی خطا، مفصل، اشعاب و … و نیز فاصله بین محل ارسال سیگنال تا این محل ها را تشخیص داد. معمولاً مدار بازها، اتصال کوتاه ها، محل های اتصال دو کابل مختلف به یکدیگر، محل های اتصال دو کابل مشابه به یکدیگر، انشعاب ها و Spilt ها هر یک دارای شکل موج بازگشتی مشخصی هستند که از روی این شکل ها می توان محل قرار گرفتن هر کدام را تشخیص داد.

 زمان بین ارسال تا بازگشت موج در این روش را معمولاً از لحظه شروع ارسال تا لحظه شروع پالس برگشتی محاسبه می کنند. یعنی نشانگرهای اندازه گیری بر روی صفحه نمایش دستگاه، باید سمت چپ شکل موج ها قرار گرفته باشند. زمان مورد اشاره زمان رفت و برگشت سیگنال از ابتدای کابل تا محل خطا است و برای محاسبه فاصله، این زمان باید نصف شده و در سرعت انتشار سیگنال در کابل ضرب شود. ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﻋﻴﺐ ﻳﺎب در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ﭼﻨﺪﻳﻦ روش ﻋﻴﺐ ﻳﺎﺑﻲ را ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺧﻄﺎ در ﻛﺎﺑﻞ، روش ﻣﻨﺎﺳﺐ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﺪ. اﻳﻦ روش ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺮ دو دﺳﺘﻪ ﻋﻴﺐ ﻳﺎﺑﻲ اوﻟﻴﻪ و ﻋﻴﺐ ﻳﺎﺑﻲ دﻗﻴﻖ ﺑﺎﺷﺪ. ﻋﻼوه ﺑﺮ ﭘﻴﺎده ﺳﺎزي آزﻣﻮن ﻫﺎي ﻋﻴﺐ ﻳﺎﺑﻲ، ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ دیگری نیز معمولاً در این دستگاه ها تعبیه می شود که از آن جمله می توان دستگاه تست Hipot، امکانات مخصوص سوزاندن کابل، دستگاه UPS داخلی و … را نام برد. لزوم ایجاد ولتاژهای بالا و نیز تجهیزات جانبی باعث شده تا ابعاد دستگاه های عیب یاب به خصوص برای عیب یابی کابل های بزرگ و فشار قوی زیاد باشد. در موارد فشار ضعیف و با استفاده از روش TDR معمولاً دستگاه های کوچکی نیز وجود دارند که وظیفه مکان یابی عیب را به عهده می گیرند.

 پدر دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﻣﻜﺎن ﻳﺎب ﻋﻴﺐ، ﺑﺮاي ﺣﺼﻮل دﻗﺖ در اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻫﺎ، ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻛﺎر، ﭘﺎره اي از ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻋﻴﺐ ﻳﺎﺑﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ در اﺧﺘﻴﺎر دﺳﺘﮕﺎه ﻗﺮار داده ﺷﻮد. ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل در ﺑﺴﻴﺎري از دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎ ﻃﻮل ﻛﺎﺑﻠﻲ ﻛﻪ از دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻪ ﻛﺎﺑﻞ اﺻﻠﻲ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺗﺎ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﻨﮕﺎم ﻣﻜﺎن ﻳﺎﺑﻲ اﻳﻦ ﻃﻮل ﻛﺎﺑﻞ را در اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻫﺎ ﻟﺤﺎظ ﻧﻜﻨﺪ. از ﻣﻮارد دﻳﮕﺮ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻮج در ﻛﺎﺑﻞ، ﭘﻬﻨﺎي ﭘﺎﻟﺲ ﻫﺎي ارﺳﺎﻟﻲ، زﻣﺎن ﺑﻴﻦ ارﺳﺎل دو ﭘﺎﻟﺲ ﻣﺘﻮاﻟﻲ و … اﺷﺎره ﻛﺮد. دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﻋﻴﺐ ﻳﺎب ﻣﻌﻤﻮﻻ داراي ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم اﻧﺘﺨﺎب دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آن ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮد. ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﺗﺎ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻃﻮل ﻣﺸﺨﺼﻲ از ﻛﺎﺑﻞ را ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﭘﻮﺷﺶ دﻫﺪ و در ﺻﻮرت ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮدن ﻃﻮل ﻛﺎﺑﻞ از اﻳﻦ ﻣﻘﺪار، دﺳﺘﮕﺎه ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻜﺎن ﺧﻄﺎ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. رزوﻟﻮﺷﻦ ﻳﺎ دﻗﺖ ﻣﻜﺎن ﻳﺎﺑﻲ ﻧﻴﺰ از دﻳﮕﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻨﮕﺎم ﻛﺎر ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎه ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد.