ارتینگ و همبندی، یکی از مهم ترین روش های ایمنی برای کاهش پتانسیل ایجاد شوک الکتریکی و درنتیجه آسیب دیدن تجهیزات و آتش سوزی می باشد. 

صاعقه یکی از رویدادهای طبیعی است که در واقع تخلیه جریانی بین ابر و زمین می باشد. در این تخلیه کانالی مانند یک هادی بین ابر و زمین تشکیل می شود و از طریق این کانال بار الکتریکی به زمین تخلیه می شود. صاعقه می تواند برای ساختمان های بلند مرتبه و دکل های مخابراتی و تجهیزات آنها مخرب بوده و برای انسان ها کشنده باشد.

بنابراین اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از نتایج خطرناک این پدیده بسیار حائز اهمیت است. با اجرای سیستم های ارتینگ ریسک مواجه با خطرات ناشی از برخورد صاعقه و همچنین اتصال کوتاه در مدار بسیار کاهش می یابد. انتخاب یک سیستم صاعقه گیر و ارتینگ مناسب می تواند موجب صرفه جویی بیشتر و کارایی بالاتر شود. سیستم های محافظت در برابر صاعقه متعددی وجود دارد که هر کدام متفاوت عمل می کند. درک نحوه کار آنها برای تعیین اینکه کدامیک نیاز های اساسی را به درستی برطرف می کند کمک خواهد کرد.

یک سیستم صاعقه گیر از سه بخش اساسی تشکیل شده است:

• سیستم دریافت صاعقه
• سیستم انتقال جریان صاعقه
• سیستم زمین

در سیستم دریافت صاعقه از دو نوع کلی صاعقه گیر استفاده می شود:

1. میله برقگیر فرانکلین
2. صاعقه گیر الکترونیکی
میله برق گیر فرانکلین ( میله مسی) اولین بار توسط بنیامین فرانکلین ابداع شد. همان طور که از اسم آن پیداست یک میله فلزی معمولا از جنس مس است که در بلند ترین نقطه ساختمان یا دکل نصب می شود.

صاعقه گیر الکترونیکی یا خازنی :

درست قبل از حدوث صاعقه بطور طبیعی محتوای الکتریکی اتمسفر بطور ناگهانی افزایش می یابد. این تغیر وضعیت توسط واحد جرقه زن حس و کنترل می شود. صاعقه گیرهای الکترونیکی انرژی موجود در هوای متلاطم پیش از طوفان را ( حدود چندین هزار ولت بر متر) جذب و در واحدهای جرقه زن ذخیره می نماید و در نهایت واحد جرقه زن با تخلیه بار الکتریکی خازن ها بین الکترودهای فوقانی و الکترود مرکزی اش هوای اطراف را یونیزه می نماید.

سیستم انتقال جریان معمولا از یک هادی فلزی قوی مثل سیم مسی خشک با درصد خلوص بالا استفاده می شود. نکته حائز اهمیت در انتقال جریان صاعقه ایزوله بودن مسیر هادی تا سیستم زمین است.

۱- کلیه اتصالات با مفتول برنج یا نقره جوشکاری گردد .

سطح جوش بایدCM 6 باشدو جهت اتصالات وجوشکاری رعایت گردد.

۲- ازهرپایه دکل های خودایستا هم فونداسیون دکل توسط سیم مسی و بست مخصوص به سیستم ارت و هم پای دکل به سیستم ارت جوشکاری گردد.

۳- سیم میله برقگیر ازپایه ای که آنتنهای کمتری نصب می شود و با کابلهای روی لدر حداکثرفاصله را داشته باشد.

۴- میله برقگیر روی دکل در بالاترین نقطه دکل(با رعایت مخروط حفاظتی با زاویه ۴۵ درجه ) بطوریکه تجهیزات راکاملا پوشش دهد،قرارگیرد و جنس آن تمام مس با آلیاژ استاندارد به قطرmm 16 و طول آن بستگی به ارتفاع نصب انتن های روی دکل دارد.

۵- شعاع خم سیم مسی حداقل CM20 وزاویه قوس حداقل ۶۰ درجه رعایت گردد(رعایت زاویه خمش سیم مسی)

۶- پایه‌ها و نقاط ابتدا و انتهای لدر افقی به سیستم گراند متصل گردد.

۷- کلیه کابل های ورودی به سالن دستگاه توسط بست گراند به بدنه دکل و ابتدای لدر افقی(بعد از محل خم شدن کابل)گراند شوند.

۸- به هیچ عنوان در روی دکل، جوشکاری صورت نگیرد.

۹- اتصال از شبکه گراند سیستم اجرا شده به تانکر سوخت دیزل ژنراتور، تانکر آب هوایی، اسکلت فلزی ساختمان و در و پنجره های اتاق دستگاه صورت گیرد.

۱۰- اگر سیستمی‌ازقبل‌اجرا شده باشد،سیستم قدیم به‌جدید در عمق‌خاک متصل گردند.

۱۱- سیم‌ارت‌ درروی زمین باید باروکش‌وسیم‌داخل‌کانالها‌ باید بدون روکش و مستقیم کشیده شود.

۱۲- پرکردن کانال باید با خاک سرند شده کشاورزی یا خاک نرم انجام گردد.

۱۳- ارتفاع نصب شینه مسی CM 50 ازکف تمام شده باشد.

۱۴-شینه داخل اتاق حدالمقدور به چیدمان دستگاه ها نزدیک باشد.

۱۵- ازهر دستگاهی جداگانه سیم ارتی به شینه متصل گردد ( قطر و طول شینه گراند بستگی به تعداد انشعابات آن دارد).

۱۶- در دکل های مهاری پر ظرفیت، مهارهای دکل بایستی توسط بست مخصوص به گراند اتصال یابد.

۱۷- جهت استفاده ترانس برق شهر در ایستگاههای مخابرات بایستی گراند جداگانه اجرا گردد.

۱۸- در سایت های کامپیوتری جهت اجرای سیستم زمین حتی المقدور بایستی از یک زمین با سطح یکنواخت ( بدون شیب ) استفاده نمود.

۱۹- در ایستگاه ها بین نول و گراند نبایستی اختلاف ولتاژ وجود داشته باشد.

۲۰- در دکل های پر ظرفیت که ابعاد قسمت بالای دکل بیشتر از m 2 می‌باشد نیاز به نصب یک عدد برقگیر اضافی در سمت مقابل برقگیر اول می‌باشد.

۲۱- در سیم‌کشی داخل محوطه سایت های کامپیوتری برای چراغهای روشنایی و سایر موارد باید از کابل زمینی استفاده گردد.

و در ایستگاه های بالای کوه و نقاط دور از شهر نباید از چراغ های روشنایی خیابانی استفاده شود.

۲۲- استاندارد قابل قبول آزمایش و تحویل اتصال زمین برای سایت های کوچک زیر ۱۰ اهم و برای سایت های بزرگ و مهم زیر ۳ اهم می‌باشد.

سیستم صاعقه گیر (Lightning Protection  )

هدف از نصب صاعقه گیر حفاظت از سیستمها و افراد در برابر صاعقه و ایجاد مسیری مطمئن جهت انتقال جریان عظیم صاعقه به زمین می باشد، در این سیستم ها رادهای هوائی وظیفه جذب صاعقه و هادی های نزولی وظیفه انتقال جریان را به شبکه ارتینگ به عهده دارند. سیستم صاعقه گیری که به درستی طراحی و نصب شده باشد امنیت جانی افراد و ایمنی تجهیزات را بدنبال خواهد داشت. بر اساس تحقیقات بطور متوسط در هر ثانیه بیش از پنجاه صاعقه به زمین اصابت می نماید و خسارات جانی و مالی فراوانی بر جای می گذارد.

بطور کلی حوادثی که توسط صاعقه پدید می آید به دو گروه تقسیم می شوند.

۱- حوادثی که به سبب برخورد مستقیم صاعقه بوجود می آید.

۲-حوادثی که به سبب اثرات غیر مستقیم صاعقه بوجود می آید.

وقتی به یک سازه یا یک ناحیه مشخص صاعقه اصابت می کند می تواند سبب خسارات قابل توجهی که معمولا با آتش همراه است شود.

حفاظت در برابر این خطرات توسط صاعقه گیرهای الکترونیکی فراهم می گردد.

این سیستم درست قبل از حدوث صاعقه بطور طبیعی محتوی الکتریکی اتمسفر بطور ناگهانی افزایش یافته و این تغییر وضعیت توسط واحد جرقه زن حس و کنترل می شود.

صاعقه گیرهای الکترونیکی انرژی موجود در هوای متلاطم پیش از طوفان را که حدود چندین هزار ولت بر هر متر است جذب و در واحدهای جرقه زن ذخیره می نماید و در نهایت واحد جرقه زن با تخلیه بار الکتریکی خازن ها بین الکترودهای فوقانی و الکترود مرکزی اش هوای اطراف را یونیزه می کنند شرکت پارس دکل با در اختیار داشتن افراد متخصص و نرم افزارهای محاسباتی پیشرفته طرح و جانمایی استاندارد قرار گیری صاعقه گیر را برای پروژه های مختلف ارائه می نماید.

مشخصات سیستم صاعقه گیر 

۱- لوازم و تجهیزات مورد استفاده دراین سیستم برابر با استانداردهای بین المللی ومعتبر جهانی همچون NFC17-102, BS 6651, NFPA 780, IEC 61024 می باشد.

۲- روش نصب سیستم های مذکور نیز با ضوابط و معیارهای مندرج در استاندارهای نامبرده مطابقت می نماید.
۳- پایه های هوائی برقگیر شامل یک میله نوک تیز و یک پایه مجهز به سیستم اتصال هادی نزولی باشد.
۴- لوازم و تجهیزات انتقال جریان از جنس مس، آلیاژ مس یا فولاد ضد زنگ می باشد.
۵- جنس فوقانی برقگیرها مقاوم دربرابرگازهای خورنده صنایع بوده و مناسب برای حرارتهای˚c50 می باشد.
۶- دکل برقگیرها از دکل خود اتکا می باشد.
۷- کلیه بست ها از آلیاژ مس یا فولاد ضد زنگ می باشد.

شرایط یک صاعقه گیر خوب 

۱- امکان انتخاب شعاع حفاظتی گسترده
۲- دستیابی به کیفیت و تکنولوژی برتر روز
۳- بهره گیری از سیستم عملکرد کاملا مستقل و خودکفا (بدون احتیاج به نور، باد، باطری و غیره...)
۴- عمر طولانی
۵- یکپارچگی محور اصلی صاعقه گیر از نوک آن تا نقطه اتصال به هادی میانی
۶- هم در شرایط واقعی و هم در شرایط آزمایشگاهی صحت و عملکرد آن به تایید رسیده باشد.