مشعل تجهیزی است که با اختلاط سوخت و هوا و احتراق و شعله ورسازی این مخلوط، انرژی سوخت فسیلی را به انرژی گرمایی تبدیل می نماید. انرژی تولید شده مشعل در محفظه احتراق با دو روش جابه جایی و تشعشع به سیال انتقال دهنده انرژی (آب) درسیستم حرارت مرکزی ساختمان منتقل می شود.

مشعل ها وظیفه ایجاد گرما در انواع دیگ ها، هیترها و حتی پکیج های گرمایشی را به عهده دارند و بعنوان قلب هرسیستم گرمایشی شناخته می شوند. مشعل ها با پاشش سوخت (گاز، گازوییل، مازوت) و اختلاط آن با هوا و عبور مخلوط سوخت و هوا از شعله پخش کن و سپس احتراق این مخلوط توسط ترانس جرقه زن، حرارت مورد نیاز را در داخل محفظه احتراق دیگ یا کوره ایجاد می نمایند. مشعل (BURNER) وسیله ای است که با استفاده از سوخت گاز، گازوئیل، مازوت و یا سایر سوخت ها انرژی گرمایشی را با استفاده از شعله مستقیم ایجاد می کند. مشعل ها بر اساس سوخت مصرفی و ظرفیت گرمایشی و نوع مصرف انتخاب می شوند. مشعل ها عمدتا جهت گرمایش سیستم هایی مانند دیگ بخار و دیگهای فولادی و چدنی (گرم کردن مایعات ناقل حرارت) استفاده می شوند.در دیگ ها ظرفیت مشعل با توجه به ظرفیت محاسبه شده در دیگ انتخاب می شود و این دو عدد رابطه مستقیم دارند. (کیلو کاری - کیلو وات) طرز کار مشعل بدین شکل می باشد که سوخت از طریق نازل به محفظه احتراق رفته و ایجاد جرقه، حرارت مورد نیاز را به صورت شعله به داخل کوره هدایت می کندقطعات مشعل شامل فیلتر سوخت (گازسوز)، شیر برقی، پرشر سوئیچ گازی، پرشر سوئیچ هوا، فن و الکترو موتور، سیستم جرقه زنی، یون کنترل شعله مشعل، رله کنترل و دمپر تنظیم هوا می باشد. مشعل ها با استفاده از ظرفیت و نوع سوخت انتخاب می شوند. همچنین قطعات مصرفی در بخش های مختلف مشعل ها با برند مختلف، متفاوت می باشد.

کاربرد مشعل :

استفاده در موتور خانه ها جهت گرمایش آبگرم مصرفی و دیگ جهت سیستم گرمایشی
استفاده در کارخانه جات جهت دیگ های بخار و دیگ ذوب مواد
مصارف خاص مانند گرمایش محیطی با شعله مستقیم و خشک کن ها

نکات مهم انتخاب انواع مشعل :

همانطور که می دانید مشعل تجهیزی است که با اختلاط مقدار معینی سوخت و هوا (براساس ظرفیت ) و سپس احتراق این مخلوط، انرژی سوخت را به انرژی گرمایی تبدیل می نماید. انرژی تولید شده توسط مشعل همزمان با دو روش جابه جایی و تشعشع به سیستم گرمایش یا حرارت مرکزی ساختمان انتقال داده می شود. مشعل ها وظیفه ایجاد گرما در انواع دیگ ها، هیترها و حتی پکیج های گرمایشی را بعهده دارند و بعنوان قلب هرسیستم گرمایشی شناخته می شوند. مشعل ها با پاشش سوخت (گاز، گازوییل، مازوت) و اختلاط آن با هوا و عبور مخلوط سوخت و هوا از شعله پخش کن و سپس احتراق این مخلوط توسط ترانس جرقه زن، حرارت مورد نیاز را در داخل محفظه احتراق دیگ یا کوره ایجاد می نمایند. بدیهی است در هر مشعل و دیگ، تعدادی کنترل کننده مانند رله، فتوسل، یون و ترموستات وجود دارد که مقدار و زمان هرکدام از فرآیندهای مشعل را کنترل می نمایند. با توجه به کامل نبودن راندمان احتراق سوخت در مشعل ها و در نظر گرفتن برخی تلفات حرارتی، هنگام انتخاب مشعل، ظرفیت مشعل را حدود 20 درصد بیشتر از ظرفیت دیگ در نظر می گیریم.

•    به ازاء هر 300 متر افزایش ارتفاع از سطح در یا بدلیل کاهش غلظت هوا، راندمان احتراق سوخت انواع مشعل ها حدود 4% کاهش می یابد.
•    ارزش حرارتی هر متر مکعب گاز طبیعی تقریبا معادل K.cal 9200 می باشد.
•    ارزش حرارتی هر لیتر گازوئیل تقریبا معادل K.cal 8500 می باشد.
•    ارزش حرارتی هر کیلوگرم گازوئیل تقریبا معادل K.cal 10500 می باشد.

مشعل ها از نظر نوع سوخت مصرفی :

•    مشعل گازسوز (GAS BURNERS)
•    مشعل گازوئیل سوز (LIGHT OIL BURNERS)
•    مشعل دوگانه سوز (DUAL BURNERS)
•    مشعل مازوت سوز (HEAVY OIL BURNERS)
•    مشعل سه گانه سوز (MULTI BURNERS)

مشعل گازسوز:

•    مشعل گازسوز برای احتراق گاز طبیعی طراحی شده‌ و حجم یا دبی سوخت گاز لازم در این مشعل‌ها، پس از عبور از فیلتر گاز توسط شیر برقی کنترل شده و هوای لازم برای احتراق آنها، توسط یک دمنده که بر روی محور موتور نصب شده است، تأمین می‌گردد.
•    دبی هوای ورودی توسط دمپر هوایی که در بدنه مشعل نصب شده است، براساس ظرفیت آن بصورت دستی یا موتوری کنترل می شود.
•    جریان گاز از یک فیلتر عبور کرده ، با هوای احتراق مخلوط شده و آماده احتراق می‌شود. اگر فشار هوای احتراق از حدی کمتر شده و یا فشار گاز از مقدار مورد نظر بیشتر یا کمتر شود، این موضوع توسط سنسورهای فشارِ تعبیه‌شده حس گردیده و مشعل به وسیله پرشر سوئیچ های هوا و گاز از طریق فرمان رله، خاموش می‌شود.
•    مشعل‌های گازی از نظر عملکرد به انواع دمنده دار یا فن دار و نیز انواع بدون فن (بدون صدا) تقسیم می شوند که مشعل های بکار رفته در پکیج های آپارتمانی از نوع گازی بدون دمنده و بی صدا می باشند.

مشعل گازوئیل سوز:

•    در مشعل های گازوئیلی، الکتروموتور علاوه بر وظیفه به حرکت درآوردن محور فن هوادهی ،وظیفه چرخش محور پمپ گازوئیل مشعل را نیز بعهده دارد.
•    فن هوادهی مشعل های گازوئیل سوز از نوع فن سانتریفیوژ بوده که روی محور الکتروموتور مشعل با دور 2900 نصب می گردد.
•    با استارت موتور، فن هوادهی به حرکت در می آید و مولکول های هوای بین پره های فن شروع به حرکت میکنند، برای کنترل مقدار هوای فن، در دهانه ی مکش آن یک دمپر قرار داده می شود که تنظیم هوای عبوری آن در مشعل های کوچک، بصورت دستی در مشعل های بزرگ به وسیله ی یک سرو موتور، کنترل شده و میزان هوای عبوری از دمپر هوا متناسب با مقدار سوخت کم و زیاد می شود.
•    معمولا پمپ گازوئیل را در مشعل های فشار قوی به صورت دوار و یا چرخ دنده ای انتخاب می کنند.

مکانیزم عملکرد مشعل‌های سوخت مایع :

سوخت مایع توسط فشار پمپ گازوئیل یا مازوت که متناسب با ظرفیت مشعل انتخاب گردیده است کاملاً به پودر تبدیل می شود تا احتراق آن به خوبی انجام پذیرد. سوخت مایع پودر شده توسط نازل یا نازلها (بر اساس ظرفیت) با هوا مخلوط می شود .مخلوط سوخت و هوای کاملاً آماده با جرقه تولید شده توسط ترانس جرقه زن محترق می گردد. محصولات احتراق پس از تبادل حرارت باید از محفظه احتراق خارج شوند.

فصل مشترک مشعل های سوخت مایع :

•    نیاز به اتمایزه کردن سوخت مایع دارند.
•    نیاز به ترکیب سوخت با هوای احتراق دارند.

لزوم اتمایزه کردن سوخت مایع قبل از احتراق این است که بیشتر سوخت‌ها به دلیل پائین بودن عدد اکتان آنها به راحتی در حالت مایع محترق نمی‌شوند.  به عنوان مثال اگر یک کبریت روشن را درون یک محفظهّ حاوی نفت فرو کنیم، شعله آن به سرعت خاموش می‌شود.لذا برای محترق کردن این قبیل سوخت‌ها، نیاز است تا آنها را از حالت مایع به حالت پودر (اتمیزه) تبدیل نمائیم. اتمیزه کردن سوخت، سطح تماس آن را با اکسیژن هوا بیشتر کرده و احتراق آن را آسان‌تر می‌کند.  به عنوان مثال، می‌توان توسط یک نازل، دبی ۱ گالن بر ساعت سوخت نفتی در فشار عملکردی ۷ بار را به بیش از ۵۰ میلیارد قطره روغن در ساعت تبدیل کرد. سایز این قطره‌ها از ۰٫۰۰۰۲ تا ۰٫۰۱ اینچ متغیر است. به وسیله این فرایند سطح تماس سیال در حدود ۳۸۰۰ برابر افزایش می‌یابد. اگر اتمایزه شدن ناقص صورت گیرد، سایز قطرات خیلی بزرگ خواهد بود و این ذرات به صورت ناقص محترق شده و به صورت نیم سوز از شعله خارج می‌شوند. این مسئله به صورت پرتاب شدن ذرات آتش در شعله دیده می‌شود و تنها باعث احتراق ناقص و پایین آوردن راندمان و همچنین تشکیل رسوب در محفظه احتراق می‌شود.

چهار گروه اصلی از مشعل‌های مایع سوز :

•    جت فشاری Pressure jet
•    روتاری کاپ Rotary cup
•    Air/stem-atomized
•    Low pressure air atomizing

مشعل‌های مازوت سوز :

•    دراین مشعل ها نیز فرایند پودر کردن سوخت توسط نازل انجام می شود. علاوه بر این موضوع، نازل باید این قطرات را با الگوی خاصی ایجاد نماید. جریان سوخت پودر شده باید در محدوده ی زاویه ای خاص از نازل خارج شده و توزیع قطرات سوخت در آن یکنواخت باشد. رایج ترین الگوی این جریان، الگوی مخروطی می باشد.فرایند پودر سازی سوخت به انرژی نیاز دارد. این انرژی در ابتدا از طریق پمپ سوخت مشعل به صورت فشار وارد سیستم شده و پس از آن به سرعت، تبدیل می شود.
•    در صورت استفاده از مشعل مازوت سوز نصب پیش گرمکن (سوخت) به منظور جلوگیری از انجماد مازوت در هوای سرد ضروری است.

عملکرد و انواع نازل سوخت مایع در مشعل :

وظیفه پاشش سوخت در مشعل‌های پرشر جت مایع سوز، با نازل است. نازل‌ها از نظر دبی سوخت عبوری، شکل پاشش سوخت و زاویه پاشش انواع مختلفی دارند. پمپ گازوئیل سوخت را تحت فشار به داخل نازل پمپ می‌کند.سوخت هنگام خروج از اریفیس تحت تاثیر نیروی گریز از مرکز‌‌، از مزکز نازل دور شده و به صورت یک لایه نازک با سرعت زیاد حرکت می‌کند. نازل‌ها از نظر شکل پاشش به سه الگوی اصلی دسته‌ بندی می‌شوند.انتخاب نازل از نظر زاویه پخش و الگوی آن بستگی به طرح محفظه احتراق و طراحی مشعل دارد. زاویه پاشش سوخت در نازل‌ها بین 30-90 درجه به 6 زاویه استاندارد 30‌، 45‌، 60‌، 70‌، 80‌، 90 تقسیم‌بندی می‌شود.

تنظیم سوخت و هوای مشعل :

احتراق کامل سوخت حاصل تنظیم دقیق نسبت سوخت و هوا است. هرچه این نسبت با دقت بیشتری تنظیم شود راندمان احتراق بالاتر رفته و در نتیجه به سوخت کمتری احتیاج است. در مشعل های کوچک تنظیم هوای موردنیاز احتراق مشعل توسط دمپر دستی انجام می شود ولی در مشعل های بزرگ این تنظیم به کمک دمپر اتوماتیک هوای مورد نیاز احتراق تامین می شود. البته با توجه به آنکه دمای هوای دیگ موتورخانه و رطوبت آن در طول سال متغیر است، در مشعل های بزرگ ، باید در هر فصل دمپر هوا مورد تنظیم مجدد قرار گیرند. امروزه مشعل‌های مدرن مجهز به یک سیستم کنترل هوشمند PLC هستند که به صورت اتوماتیک نسبت بین سوخت و هوا را در تمام طول شبانه روز و تمام فصول سال تنظیم می نمایند.

مشعل های دوگانه سوز و سه گانه سوز :

•    هرگاه عملکرد مشعل با بیش از یک نوع سوخت باشد به آن مشعل دوگانه سوز یا مشعل سه گانه سوز می گویند.
•    معمولاً مشعل های دوگانه سوز با سوخت های گاز و گازوئیل کار میکنند و اگر چنانچه علاوه بر این سوخت ها بتواند با سوخت مازوت نیز کار کند به آن مشعل سه گانه سوز می گویند.
•    بنابراین مشعل های سه گانه سوز که باید مانند مشعل های مازوت سوز دارای پیش گرمکن مازوت باشند قادرند با هر سه نوع سوخت گاز، گازوئیل و مازوت کار کنند.

بنابراین در انتخاب مشعل رعایت شرایط زیر ضروری می باشد:

۱- مشعل های حرارتی برای درجه حرارت های بالای ۶۰۰ درجه سانتیگراد توصیه نمی شوند و سرعت محصولات احتراق در دهانه مشعل ها به منظور یکنواختی حرارت و سرعت مطلوب باید قابل تنظیم باشد.

۲- برای تامین شعله موازی شعله پوش مشعل تخم مرغی یا لبه های آن به داخل جمع شده باشد و لوله سوخت رسان به نازل امکان تنظیم عقب و جلو جهت موازی کردن شعله را داشته باشد.

۳ – در مشعل های گازوییلی زاویه نازل جهت جمع کردن شعله حتی الامکان ۳۰درجه و از نوع S  ( شعله جمع) باشد و از استفاده نازل نوع ۶۰درجه و H  ( شعله توخالی که رینگ خارج را گرم می کند ) و مخصوص کوره -های صنعتی است پرهیز شود.

۴ – طول شعله موازی در داخل دیگ با رگلاژ شیر یا پمپ طوری تنظیم شود که حدودا بعد از ۴/۳ طول دیگ قطع شود.

۵ – حداکثر ظرفیت انتخابی مشعل انتخابی معادل ظرفیت حرارتی دیگ باشد و چنانچه ظرفیت بالاتری مورد نظراست به پره های دیگ اضافه شود.

۶ – میزان مخلوط هواو سوخت طوری تنظیم شود که هیچ گونه بوی نامطبوعی از دریچه بازدید داخل دیگ بیرون نیاید و چنانچه امکان دارد با دستگاه های آنالیز گازهای خروجی محصولات احتراق کنترل گردند.

مشعل های گازی مشعل های گازی به دو قسمت عمده تقسیم می شوند:

۱)     مشعل های گازی بدون فن یا اتمسفریک

۲)     مشعل های گازی فن دار

عملکرد مشعل های فن دار:

هنگامی که درجه حرارت آب از میزان ست شده برروی ترموستات دیگ پایینتر آمد، ترموستات از طریق فاز ورودی به رله مشعل به موتور مشعل فرمان روشن شدن را می دهد و فن هوارا به محفظه احتراق هدایت می- کند.

پس از طی شدن زمان های tlw = max.reaction time for air proving system و tv1= pre-purge time ( که اصطلاحا به آن زمان پرچ گفته شده و در این زمان گازهای اضافی داخل دیگ تخلیه می شوند و سوخت بهتر منتقل می شود، این زمان در رله های مختلف متفاوت است ) جریان برق به ترانسفورماتور جرقه می رسد و سرالکترودها جرقه ایجاد می گردد. ترانسفورماتور جرقه می بایستی ولتاژ بالایی در حدود ۱۰۰۰۰ ولت ایجاد کند.

پس از طی شدن زمان tvz = pre-ignition time شیربرقی گاز باز می شود و در محفظه احتراق مخلوط هوا و گاز مشتعل می گردد. پس از طی شدن زمان ts = safty time  جرقه زن متوقف می شود. هنگامی که درجه حرارت آب به حد تعیین شده بر روی ترموستات رسید موتور فن خاموش شده و شیر مغناطیسی نیز راه ورود جریان گاز را می بندد.

تجهیزات ایمنی جانبی :

۱- GAS PRESSURE( کنترل کننده فشار گاز ورودی ) : درصورتیکه فشار گاز کاهش یابد این کنترل کننده شیر مغناطیسی گاز ورودی را می بندد.

۲- AIR PRESSURE(کنترل کننده فشار هوای ورودی ) : درصورتیکه هوای کافی به مشعل نرسد راه ورود گاز رامسدود می کند.

۳- میله یونیزاسیون : به سبب آبی بودن شعله در مشعلهای گازی برای کنترل شعله از میله یونیزاسیون استفاده می شود و درصورتیکه شعله خاموش شود موتور خاموش شده و رله مشعل اصطلاحا ریست می کند.

مشعل گازوئیلی :

بدنه ی این مشعل از آلیاژ مقاوم و سبک ساخته شده و قطعات و اجزاء آن عبارتند از:

۱)     الکترو موتور : که بادزن و پمپ مشعل رابه حرکت درمی آورد.

۲)     بادزن : که هم محور با الکترو موتور بوده هوای لازم برای مخلوط سوخت را تامین می نماید.

۳)     دریچه ی قابل تنظیم هوای ورودی : که جهت کنترل مقدار هوای ورودی به مشعل بکارمی رود.

۴)     شعله پخش کن : که به هوای دمیده شده توسط بادزن حالت دورانی داده باعث تخلیط هرچه بیشتر سوخت و هوا می شود.

۵)     ترانسفورماتور فشار قوی : که کار آن ایجاد ولتاژ زیاد (۱۲۰۰۰ ولت) برای تولید جرقه است.

۶)      لوله های سوخت : با انواع شیرهای الکترومغناطیسی جهت انتقال سوخت به پمپ سوخت.

۷)     پمپ سوخت : که از نوع چرخ دنده ای دوار بوده سوخت را از منبع سوخت مکیده با فشار ۵ تا ۲۰ اتمسفر توسط لوله ی ناقل به نازل می رساند. با توجه به فشار جو و میزان افت فشار در لوله ها، ارتفاع مکش این پمپ نمی تواند از حدود ۱۸ فوت تجاوز نماید ، لذا با افزایش طول لوله کشی از منبع سوخت تا مشعل، باید از میزان ارنفاع مکش کاسته شود تا از خطر ایجاد کاویتاسیون در پمپ احتراز گردد.

۸)     نازل : که سوخت مکیده شده توسط پمپ در گذر از آن به پودر تبدیل می شود تا پس از تخلیط با هوای دمیده شده بوسیله ی بادزن جهت احتراق آماده گردد. نازل سوخت بصورت مخروط می باشد که ممکن است بصورت مخروط کامل ، مخروط توخالی و یا تلفیقی از هر دو باشد.

موضوع حائز اهمیت زاویه ی پاشش (زاویه ی راس مخروط) است. هرچه طول دیگ بیشتر باید زاویه ی نازل را کوچکتر درنظر گرفت تا حدی که شعله بدون برخورد به جداره ی انتهایی دیگ تمام طول دیگ را تحت پوشش داشته باشد. وری بسته بندی مخروط زاویه ی مخروط و نیز مقدار سوختی را که از آن خارج می شود می نویسند. در واقع مقدار واقعی سوخت محاسبه شده برای مشعل با انتخاب نازل مناسب تامین می- گردد، بدین ترتیب که در کاتالوگ مشعل برای هر مدل انتخابی مقدار حداکثر و حداقل مصرف سوخت تعیین شده است، مثلا اگر مشعل انتخابی دارای مقدار سوخت مصرفی ۱ تا ۳ کیلوگرم بر ساعت باشد، بدین معنی است که پمپ این مشعل قادر خواهد بود تا حداکثر ۳ کیلوگرم بر ساعت سوخت را از منبع مکش کند و تنها با انتخاب نازل مناسب است که مقدار سوخت واقعی را که توسط مشعل مصرف می- شود و مقدار آن را از طریق محاسبه تعیین نموده ایم می توانیم تامین نماییم. مازاد سوخت بر حسب اینکه مشعل بالاتر یا پایین تر از از منبع قرار گرفته باشد در داخل مشعل گردش کرده یا از طریق لوله- ی برگشت به منبع بازمی گردد.

۹)    رله ی کنترل : که در حکم مغز مشعل بوده و زمان بندی شروع و اختتام عملیات قسمتهای مختلف مشعل توسط آن صورت می گیرد. این عضو همچنین فرمان خاموش یا روشن شدن مشعل را با کسب خبر از دمای آب دیگ توسط آکوستات و یا کیفیت احتراق سوخت بوسیله ی فتوسل، صادر می کند.

زمان- بندی عملیاتی برنامه ریزی شده برای قسمت های مختلف مشعل که توسط رله ی کنترل صورت می گیرد به قرار زیر است : در شروع کار مشعل، ابتدا بادزن جهت تعویض هوای آلوده ی داخل داخل دیگ با هوای تازه ی بکار-افتاده پس از ۲۱ ثانیه جرقه زن فعالیت خود را آغاز می کند تا ته مانده ی سوخت باقی مانده در محفظه ی احتراق، سوخته یا بخار شود. ۱۹ ثانیه پس از بکار افتادن جرقه زن ، شیر مغناطیسی باز شده سوخت وارد نازل می شود و عمل احتراق انجام می شود. ۵ تا ۶ ثانیه پس از باز شدن شیر مغناطیسی جرقه زن از کار می افتد.

۹)     فتوسل : از فتوسل در مشعل های گازوییلی و در بعضی از مشعل های گاز سوز بمنظور جلوگیری از انباشت سوخت در داخل کوره دیگ و احتمال بروز انفجار استفاده می شود.

درساختمان فتوسل از نیمه هادی ها استفاده شده است. مانند ژرمانیوم براثر تابش نورالکترون های مدارخارجی تحریک می شود و خاصیت هدایت پذیریشان زیاد می شود و جریان برق عبور می کند. یک فتوسل ازصفحه کوچک سرامیکی که روی آن ماده ای بصورت مارپیچ مالیده شده است تشکیل شده است ( سولفید کادیوم ) دو سر مارپیچ توسط دو رشته سیم به رله متصل می گردد. این مجموعه در داخل یک محفظه شیشه ای قراردارد. سولفید کادیوم به نورحساسیت دارد و هنگامی که نور به آن نمی رسد مقاوت الکتریکی آن خیلی بالا می رود (حدود دو مگااهم که اهم متر آنرا بی نهایت نشان می دهد )و برعکس زمانی که نور به آن تابش کند مقاومت الکتریکی آن بسیار کاهش می یابد.( حدود ۶۰۰اهم ) بنابراین وقتی مشعل روشن است فتوسل نور را دریافت کرده و مقاومت مارپیچ کاهش می یابد و در نتیجه جریان القایی ضعیفی در مدار رله برقرار می شود و وقتی مشعل خاموش می شود و برقی به فتوسل نمی رسد مقاومت الکتریکی مارپیچ فوق العاده بالا بوده و جریانی به پایه ۲رله نمی رسدو اصطلاحا رله ریست می کند . فتوسل ها پس از یک زمان مشخص بعد از رویت جرقه شروع بکار می کنند و در کنترل مشعل قرار می گیرند. این چشم ها در زمانی کمتراز ۰٫۰۸ ثانیه بعد از خاموش شدن مشعل ،مشعل را از کار می اندازند. بمنظور حفاظت از سولفید کادیوم در برابر رطوبت و اکسید شدن و ضربات قسمت حساس آنرا در یک محفظه شفاف قرار می دهند. لازم بذکر است مقاومت اهمی فتوسلها در مدل های مختلف متفاوت بوده و به شدت نور هم بستگی دارد.

۱۱)    شیر برقی گازوئیل : معمولاً در مسیر عبور سوخت از پمپ به سمت نازل یک شیر برقی قرار می دهند علت قرار دادن این شیر این است که به هنگام خاموش کردن مشعل گازوئیل به داخل محفظه احتراق نشت نکند و همچنین برای این است که به هنگام راه اندازی مشعل زمانی حدود ۱۵ ثانیه بدون اینکه سوخت پاشیده شود وانیتلاتور کار کند تا هوای داخل دیگ را خارج نماید. در این زمان لازم است که مسیر گازوئیل بسته شود و شیر برقی این عمل را انجام می دهد. شیر برقی دارای یک بوبین و یک سوزن و مجرای عبور سوخت است. در هنگامی که  برق  بوبین شیر برقی قطع است سوزن تحت تاثیر وزن خود و فنری که در پشت آن قرار دارد  مجرای عبور گازوییل را می بندند. وقتی که بوبین برق دار می‌باشد میدان مغناطیسی که تولید می کند باعث آهن ربا شدن هسته می گردد که در نتیجه سوزن را بالا کشیده و باعث باز شدن شیر برقی می گردد باید توجه داشته باشیم که شیر برقی را باید به صورت افقی ببندیم.

نام برخی قطعات، شرح و نقش قطعه در مشعل گازسوز

•  شیر قطع‌کننده دستی: شیر دستی در ابتدای خط گاز نصب می‌شود. با بستن این شیر در ورودی، گاز در همه کنترل‌کننده و مشعل قطع شده و امکان جداسازی آن‌ها را فراهم می‌کند. شیر دستی روی خط گاز مشعل که توسط سازنده ارائه می‌شود عموماً وجود ندارد امـّا این شیرها برای راه‌اندازی و عملکرد عادی لازم است. شیر دستی باید قابلیت کارکرد با فشار ۵/۱ برابر حداکثر فشار تغذیه را داشته باشد.
• فیلتر: تجهیزات خط گاز مانند رگلاتور و شیرهای برقی در مقابل ناخالصی‌هایی مانند زنگ لوله و آشغال حساس هستند. فیلترهای گاز جهت محافظت تجهیزات در مقابل نفوذ ذرات خارجی، رسوبات و سایر ذرات موجود در گاز کاربرد دارد. فیلتر متشکل از یک بدنه آلومینیومی و یک پد از الیاف پلی‌پروپیلن است. پد فیلتر متشکل از سوراخ‌های کوچک‌تر از ۵۰ میکرون است. این پد یک بار مصرف بوده و می‌بایست حداقل سالی یک بار تعویض شود و قابل تمیز کردن نیست.
• شیر برقی: شیرهای برقی گاز از جنس آلومینیوم ساخته می‌شود و مشابه شیر برقی آب و بخار مجهز به یک سیم پیچ (بوبین) هستند که با برق دار شدن سیم پیچ و ایجاد میدان مغناطیسی هسته آهنی متصل به دیسک جذب شده و آن را از روی نشیمنگاه به بالا می‌کشد و در نتیجه مسیر عبور گاز گشوده می‌شود. با قطع برق و از بین رفتن میدان مغناطیسی دیسک مجدداً به پایین حرکت کرده و مسیر مسدود می‌شود. یک فنر در مسیر برگشت به بسته شدن سریع و کامل دیسک کمک می‌کند. شیرهای برقی گاز از لحاظ نحوه باز و بسته شدن به دو صورت تک ضرب و تدریجی تقسیم‌بندی می‌شوند.
• شیر قطع‌کننده دستی: شیر دستی در ابتدای خط گاز نصب می‌شود. با بستن این شیر در ورودی، گاز در همه کنترل‌کننده و مشعل قطع شده و امکان جداسازی آن‌ها را فراهم می‌کند. شیر دستی روی خط گاز مشعل که توسط سازنده ارائه می‌شود عموماً وجود ندارد امـّا این شیرها برای راه‌اندازی و عملکرد عادی لازم است. شیر دستی باید قابلیت کارکرد با فشار ۵/۱ برابر حداکثر فشار تغذیه را داشته باشد.
• فیلتر: تجهیزات خط گاز مانند رگلاتور و شیرهای برقی در مقابل ناخالصی‌هایی مانند زنگ لوله و آشغال حساس هستند. فیلترهای گاز جهت محافظت تجهیزات در مقابل نفوذ ذرات خارجی، رسوبات و سایر ذرات موجود در گاز کاربرد دارد. فیلتر متشکل از یک بدنه آلومینیومی و یک پد از الیاف پلی‌پروپیلن است. پد فیلتر متشکل از سوراخ‌های کوچک‌تر از ۵۰ میکرون است. این پد یک بار مصرف بوده و می‌بایست حداقل سالی یک بار تعویض شود و قابل تمیز کردن نیست.
• شیر برقی: شیرهای برقی گاز از جنس آلومینیوم ساخته می‌شود و مشابه شیر برقی آب و بخار مجهز به یک سیم پیچ (بوبین) هستند که با برق دار شدن سیم پیچ و ایجاد میدان مغناطیسی هسته آهنی متصل به دیسک جذب شده و آن را از روی نشیمنگاه به بالا می‌کشد و در نتیجه مسیر عبور گاز گشوده می‌شود. با قطع برق و از بین رفتن میدان مغناطیسی دیسک مجدداً به پایین حرکت کرده و مسیر مسدود می‌شود. یک فنر در مسیر برگشت به بسته شدن سریع و کامل دیسک کمک می‌کند. شیرهای برقی گاز از لحاظ نحوه باز و بسته شدن به دو صورت تک ضرب و تدریجی تقسیم‌بندی می‌شوند. در شیر تک ضرب با برق دار شدن سیم پیچ شیر فوراً باز شده و جریان گاز از آن عبور می‌کند و با قطع برق نیز سریعاً بسته می‌شود. شیرهای تک ضرب در کنترل گاز مشعل‌های کوچک به‌تنهایی جهت قطع و وصل گاز به مشعل استفاده می‌شود. اما در مشعل‌های بزرگ‌تر تنها به عنوان شیر ایمنی در خط گاز نصب می‌شود و شیر تدریجی است که وظیفه تأمین گاز مشعل را به عهده دارد. عملکرد شیر تدریجی مشابه شیر تک ضرب است با این تفاوت که با برق دار شدن سیم پیچ و جذب هسته آهنی شیر به آرامی باز می‌شود. کنترل این فرایند شبیه به کمک فنر خودرو است. در بالای شیر یک محفظه روغن قرار دارد که با برق دار شدن سیم پیچ و بالا رفتن هسته آهنی روغن موجود در آن به آرامی تخلیه می‌شود و در نتیجه دیسک به آرامی از روی نشیمنگاه بالا رفته و مسیر را به تدریج می‌گشاید.
• ترانس جرقه: عملکرد ترانس جرقه نیز همانند ترانسفورماتورهای دکل‌های انتقال برق (ترانسفورماتور کاهنده) است اما به شکل عکس (ترانسفورماتور افزاینده) بدین معنی که ترانس جرقه از ولتاژ پایین (ولتاژ برق شهری) ولتاژ بالا (معمولاً۱۰٫۰۰۰ولت) را ایجاد می‌کند. وظیفه ترانس جرقه ایجاد جرقه و شروع عمل احتراق است.
• الکترود جرقه: الکترود جرقه از یک میله فلزی معمولاً از جنس آلیاژ نیکل کروم ساخته می‌شود که توسط یک عایق سرامیکی عایق شده‌است. حداقل مقاومت بین سرامیک و زمین باید بزرگتر از ۶۰ مگا اهم باشد. وظیفه الکترود جرقه زن، ایجاد جرقه و روشن کردن مخلوط سوخت و هوا می‌باشد. ولتاژ مورد نیاز ایجاد جرقه به وسیله ترانس جرقه تأمین می‌شود.
• شعله بین: مشعل باید بتواند تشکیل شعله را تشخیص دهد تا چنانچه با ورود سوخت شعله تشکیل نشد مشعل را قطع ایمن نماید.
• رله کنترلی: رله مشعل در واقع رهبر ارکستر مشعل است. بدین مضموم که فرمان‌های اتوماتیک، نیمه اتوماتیک و دستی در راهبری دستگاه به این رله وارد شده و فرمان مناسب جهت ادامه کار مجموعه صادر می‌شود. به عبارتی با شناخت کامل از نوع فرمان‌های ورودی و خروجی و همچنین آشنایی با ایرادهای به وجود آمده در کنترل باکس‌ها می‌توان اغلب اشکالات در سیستم را حل کرد.
• پرشر سوئیچ گاز برای کنترل فشار گاز
• پرشر سوئیچ هوا جهت کنترل و اطمینان از جریان هوای لازم برای احتراق
• فن و الکتروموتور جهت دمیدن هوای لازم برای احتراق در داخل دیگ
• دمپر تنظیم هوا برای تنظیم مقدار هوای لازم جهت احتراق کامل کاربرد دارد. در مشعل‌های کوچک و تک مرحله به صورت دستی و در مشعل‌های دو مرحله‌ای یا مشعل‌های با عملکرد پیوسته برای تنظیم هوای احتراق از دمپر موتورهای هوا استفاده می‌شود. دمپر موتور مشعل در واقع یک سرو موتور است که با دریافت فرمان از رله مشعل در دو جهت ساعت‌گرد یا پاد ساعت‌گرد شروع به گردش می‌کند.
• شعله پخش کن: در قسمت جلوی مشعل قرار دارد و متشکل از یک صفحه فلزی مشبک است. شعله پخش کن باعث فرم دادن به حرکت هوا و سوخت می‌شود و در نتیجه نوع شعله ایجاد شده در محفظه احتراق را تنظیم می‌کند.
• نشت یاب: وظیفه دستگاه نشت یاب بررسی وضعیت نشتی شیرهای برقی است تا چنانچه به هر علت شیرها دچار نشتی شدند برای جلوگیری از بروز خطرات احتمالی کد خطا اعلام کند و مشعل را از کار بی اندازد.